Tα 7 «αγκάθια» της νέας συμφωνίας

Του Κων/νου Ρομποτή   http://www.real.gr/  Σκληρά ανταλλάγματα, παρατεταμένη λιτότητα, νέες θυσίες από τους Έλληνες πολίτες, ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα εφαρμογής και εντατική επιτήρηση κρύβονται στα ψιλά γράμματα της συμφωνίας για τη νέα δανειακή σύμβαση και το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων, η οποία ανακοινώθηκε στο Eurogroup. Η Ελλάδα κερδίζει ουσιαστικά την ελάφρυνση του χρέους της και τη στήριξη από την Ε.Ε και το ΔΝΤ μέχρις ότου σταθεί στα πόδια της και επιστρέψει στις αγορές αλλά με πολύ υψηλό τίμημα. Ο δρόμος προς την οριστικοποίηση της συμφωνίας αλλά και την εφαρμογή του προγράμματος έχει αρκετά «αγκάθια», τα κυριότερα εκ των οποίων είναι τα εξής:  • Η συμφωνία που ανακοινώθηκε από το Eurogroup δεν είναι οριστική και παραμένει στον αέρα για τις επόμενες εβδομάδες. Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν τον Μάρτιο, καθώς τότε, και εφ’ όσον πληρούνται οι απαιτούμενοι όροι, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της απόφασης θα δοθεί το πράσινο φως ώστε τα κράτη μέλη της ευρωζώνης να χορηγήσουν μέσω του μηχανισμού στήριξης EFSF ένα νέο δανειακό πακέτο έως 130 δισ. ευρώ. Μέχρι τα μέσα Μαρτίου λοιπόν θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η ανταλλαγή των ομολόγων (PSI) και να έχει δοθεί η έγκριση από τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών-μελών της ευρωζώνης για τη συμμετοχή τους στο δεύτερο δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας. Κυρίως όμως η ελληνική κυβέρνηση μέχρι την 29η Φεβρουαρίου θα πρέπει να έχει νομοθετήσει και εφαρμόσει όλες τις μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα που έχουν τεθεί ως προαπαιτούμενα για να προχωρήσει η εκταμίευση των πρώτων κεφαλαίων από το νέο δάνειο. Αφού ολοκληρωθούν όλες αυτές οι διαδικασίες και αξιολογηθούν από την τρόικα, το Eurogroup (στις 14 Μαρτίου) και το διοικητικό συμβούλιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα συνεδριάσουν για να δώσουν την οριστική έγκρισή τους στο νέο δάνειο και να ορίσουν το ακριβές ύψος και την κατανομή του, ώστε μέχρι τις 19 Μαρτίου να πέσουν οι τελικές υπογραφές στο νέο μνημόνιο. Τα κεφάλαια με τα οποία θα συμμετάσχει το ΔΝΤ στο νέο δάνειο δεν έχουν καθοριστεί ακόμη. Σύμφωνα με πληροφορίες το Ταμείο προτίθεται να χορηγήσει το ποσό των 23 δισ. ευρώ συνολικά(10 δισ. ευρώ που είναι το υπόλοιπο από το παλαιό δάνειο και 13 δισ. ευρώ νέα χρηματοδότηση) • Η λήψη νέων, σκληρών μέτρων θεωρείται δεδομένη καθώς μέχρι τον Ιούνιο θα πρέπει να οριστικοποιηθούν οι παρεμβάσεις για την περίοδο 2013-2015. • Τα πράγματα για την ελληνική οικονομία, τους πολίτες και τον επιχειρηματικό κόσμο θα γίνουν πολύ χειρότερα προτού αρχίσουν να διαφαίνονται τα πρώτα σημάδια βελτίωσης. Κατά την επόμενη διετία, κυρίως εξαιτίας της εφαρμογής των σκληρών μέτρων που προβλέπονται στο νέο μνημόνιο(περικοπές μισθών-συντάξεων, απολύσεις στο δημόσιο τομέα, εργασιακές ανατροπές, φορολογικές επιβαρύνσεις) η ύφεση θα βαθύνει επικίνδυνα και το χρέος θα εκτοξευθεί. Σύμφωνα με την έκθεση βιωσιμότητας που συνέταξαν οι οικονομολόγοι της τρόικα η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε ύφεση για μία διετία τουλάχιστον διατηρώντας στα ύψη και την ανεργία. Το βασικό σενάριο που έχουν επεξεργαστεί οι δανειστές προβλέπει ύφεση 4,3% φέτος, μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2013 και επιστροφή σε ανάπτυξη το 2014 (με ρυθμό 2,3%). Το απαισιόδοξο σενάριο προβλέπει ύφεση 4,8% και 1% φέτος και το 2013 αντίστοιχα και ανάπτυξη 1,3% το 2014. Για το χρέος, το βασικό σενάριο προβλέπει ότι θα κορυφωθεί το 2013, φθάνοντας στο 168% και ότι στη συνέχεια θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται για να φθάσει στον στόχο του 120,5% του ΑΕΠ το 2020. Το δυσμενές σενάριο προβλέπει ότι το χρέος θα εκτιναχθεί στο 178% του ΑΕΠ το 2015 και μικρή μείωσή του έως το 159% το 2020. Μάλιστα επισημαίνεται ότι αν η Ελλάδα δεν καταφέρει να καλύψει το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού και να καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα πάνω από 2,5%, τότε το χρέος αντί να μειωθεί θα αυξηθεί. Αποκλίσεις από τον στόχο για την βιωσιμότητα του χρέους μπορεί να εμφανιστούν και αν τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις είναι χαμηλότερα από τα προσδοκώμενα ή αν δεν επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες για ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από το 1% τα επόμενα χρόνια. • Παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο για ένα Μνημόνιο 3. Στην έκθεση της τρόικα επισημαίνεται ότι είναι πολύ πιθανό η Ελλάδα να χρειαστεί νέα χρηματοδότηση 50 δισ. ευρώ το 2014. • Το Eurogroup αποφάσισε ότι η Ελλάδα θα συστήσει έναν ειδικό λογαριασμό, στον οποίο θα βρίσκονται δεσμευμένα κεφάλαια που αντιστοιχούν στις ανάγκες της χώρας για εξυπηρέτηση του χρέους για διάστημα τριών μηνών. Παράλληλα, η ελληνική κυβέρνηση θα παρουσιάσει, εντός διμήνου το νομικό πλαίσιο με το οποίο θα διασφαλιστεί ότι θα δίδεται προτεραιότητα στην αποπληρωμή των δανειστών. Με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Eurogroup, η διάταξη αυτή θα εισαχθεί και στο ελληνικό Σύνταγμα το συντομότερο δυνατόν(σ.σ το 2013). Στον λογαριασμό αυτό θα μπαίνουν τα κεφάλαια από το νέο δάνειο, τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις και τα φορολογικά έσοδα του κράτους. Συνεπώς, αν η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει κατά γράμμα το οικονομικό πρόγραμμα και δεν υπάρχουν τα απαιτούμενα κεφάλαια ώστε αφ’ ενός να καλύπτονται οι υποχρεώσεις προς τους δανειστές και αφ’ ετέρου να λειτουργεί το κράτος, να πληρώνει μισθούς, συντάξεις κλπ, τότε αυτομάτως θα πρέπει να λαμβάνονται νέα μέτρα για να καλύπτονται τα κενά. • Οι αποφάσεις των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης οδηγούν σε μια πρωτοφανή, τόσο από πλευράς μεγέθους όσο και αυστηρότητας, εποπτεία της Ελλάδας. Η επιτυχία του προγράμματος εξαρτάται από την πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Για να επιτευχθούν λοιπόν οι στόχοι που τίθενται θα ενισχυθεί σημαντικά και θα έχει μόνιμη παρουσία στην Ελλάδα η Ομάδα Δράσης με επικεφαλής τον Χορστ Ράιχενμπαχ. Παράλληλα, προαναγγέλλεται και η ίδρυση μόνιμου ελεγκτικού γραφείου της Κομισιόν στην Αθήνα που θα παρακολουθεί την υλοποίηση του προγράμματος σε συνεργασία με την τρόικα. • Στην απόφαση του Eurogroup δεν υπάρχει καμία προαναγγελία δράσεων που θα δώσουν ώθηση στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Απουσιάζει η αναφορά ενός «Σχεδίου Μάρσαλ» (με κεφάλαια που θα κατευθυνθούν όχι για την αποπληρωμή των δανειστών και την κάλυψη των ελλειμμάτων αλλά για επενδύσεις, αναπτυξιακές πρωτοβουλίες και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας) για την Ελλάδα που υπήρχε στη συμφωνία της Συνόδου Κορυφής της 21ης Ιουλίου. Βέβαια, κάτι τέτοιο είναι πολύ πιθανόν να αποφασιστεί σε μερικές εβδομάδες όταν θα οριστικοποιηθεί η συμφωνία.