20 καυτοί κωδικοί...

Τον Σεπτέμβριο το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να έχει καταθέσει σχέδιο νόμου στη Βουλή που θα αντικαταστήσει το υφιστάμενο πλαίσιο με φορολογικές πριμοδοτήσεις για όσους επενδύουν, συγκεκριμένες φοροελαφρύνσεις και μείωση του χρόνου των αποσβέσεων ακόμα και μέσα στο ίδιο το έτος. Ψαλιδίζεται το αφορολόγητο των αποθεματικών των επιχειρήσεων από φέτος με στόχο να εξασφαλιστούν έσοδα τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ.

Αν και επισημαίνει ότι οι βασικές παραδοχές του προγράμματος δεν έχουν μεταβληθεί σημαντικά και ότι η Ελλάδα έχει πετύχει αξιοσημείωτη πρόοδο στον δημοσιονομικό τομέα και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η τρόικα αφήνει σαφώς να εννοηθεί ότι υπάρχει ακόμα πολύς δρόμος για την έξοδο από την κρίση και δίνει ραντεβού με την κυβέρνηση τον Σεπτέμβριο για το καθοριστικό για την πορεία της οικονομίας νέο deal για λύση-πακέτο για τα καυτά θέματα της χρηματοδότησης του προγράμματος, της κάλυψης της δημοσιονομικής τρύπας και της ελάφρυνσης του δημόσιου χρέους.

Ωστόσο, οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση με βάση το κείμενο το νέου Μνημονίου προοιωνίζονται δύσκολες αποφάσεις και παρεμβάσεις με ευαίσθητα οικονομικά και κοινωνικά μέτωπα, με βαρύ πολιτικό τίμημα. Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η επισήμανση του υπουργού Οικονομικών ότι ο κίνδυνος για τη χώρα είναι κυρίως πολιτικός και όχι οικονομικός.

Μια προσεκτική ανάγνωση και αποκρυπτογράφηση και των τεχνικών όρων του Μνημονίου οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι εντός της τετραετίας και μέχρι τη λήξη του νέου μεσοπρόθεσμου προγράμματος στην οικονομία και την κοινωνία θα υπάρξουν νέες ανατροπές, πολλές από τις οποίες θα θίξουν «συμφέροντα», «ισορροπίες» και εισοδήματα και θα επηρεάσουν δραματικά τον επιχειρηματικό προγραμματισμό και τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Το γαϊτανάκι των μέτρων που βρίσκονται καθ' οδόν ξεκίνησε με την απρόσμενη παράταση για ακόμη έναν χρόνο της εισφοράς αλληλεγγύης 1%-4%, που επιβάλλεται σε όλα ανεξαιρέτως τα εισοδήματα.

Παράλληλα το Μνημόνιο περιγράφει σε αδρές γραμμές, χωρίς να μπαίνει σε λεπτομέρειες και εξειδικεύσεις, και άλλες φορολογικές ανατροπές και δυσάρεστες εκπλήξεις:

«Δείχνει» μείωση μισθών σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μέσω κυρίως της ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων και του κατώτατου μισθού, ανοίγει διάπλατα το «παράθυρο» για δραστική αύξηση του αριθμού των υπαλλήλων που θα απολυθούν στο Δημόσιο πέραν των 15.000, θέτει θέμα «ψαλιδίσματος» κύριων και επικουρικών συντάξεων και του εφάπαξ, σηματοδοτεί ενοποίηση «προς τα κάτω» παροχών περίθαλψης και υγείας των ασφαλιστικών ταμείων, προαναγγέλλει περικοπές σε κοινωνικές παροχές με βάση ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα της τάξης των 360 ευρώ τον μήνα και προετοιμάζει τους πολίτες για άρση των ασφαλιστικών δικλίδων για κατασχέσεις και πλειστηριασμούς κινητής και ακίνητης περιουσίας.

1. Εισφορά αλληλεγγύης
2. Φόρος ακινήτων
3. Φοροαπαλλαγές - κατάργηση
4. Φόροι υπέρ τρίτων - κατάργηση
5. Αντικειμενικές τιμές ακινήτων
6. Επιδοτήσεις στη ΔΕΗ - κατάργηση
7. Εγγυημένο εισόδημα
8. Καθεστώς ομαδικών απολύσεων
9. Ελαστικές εργασιακές σχέσεις
10. Κατώτατος μισθός
11. Διεύρυνση φορολογικής βάσης
12. Ασφαλιστικό
13. Ληξιπρόθεσμα
14. Αυτόματη κατάσχεση από τραπεζικούς λογαριασμούς
15. Υγεία (ΕΣΥ - ΕΟΠΥΥ)
16. Δημοσιονομικό κενό
17. Δημεύσεις περιουσιών
18. Πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων
19. Αρση πλειστηριασμών
20. Πλαφόν στις δαπάνες για εκπαίδευση, νοσοκομεία, ΔΕΚΟ

Το χρονοδιάγραμμα των ανατροπών 
Το γαϊτανάκι των μέτρων που βρίσκονται καθ' οδόν ξεκίνησε με την απρόσμενη παράταση για ακόμη έναν χρόνο της εισφοράς αλληλεγγύης 1%-4% που επιβάλλεται σε όλα ανεξαιρέτως τα εισοδήματα και που, σύμφωνα με τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, βγήκε από το μανίκι για να αποφευχθούν η εισφορά 0,2% στον τζίρο των επιχειρήσεων και οι περικοπές στις συντάξεις των στρατιωτικών και του ΟΑΕΕ.

Ατομα τρίτης ηλικίας που δεν μπορούν να πάρουν σύνταξη θα είναι μεταξύ αυτών που θα δικαιούνται τα 360 ευρώ.

Ωστόσο, η ουσία είναι ότι το μέτρο εντάσσεται στη λογική «το τερπνόν μετά του ωφελίμου», αφού καλύπτει προληπτικά μέρος της δημοσιονομικής τρύπας του 2016 με ουρά εσόδων και για το 2017, αφού εκτός των μισθωτών και των συνταξιούχων όλοι οι άλλοι θα πληρώσουν την εισφορά με την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης του 2017.

Μέχρι τον Νοέμβριο
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο μνημόνιο η κυβέρνηση μέχρι τον ερχόμενο Νοέμβριο θα πρέπει να έχει θεσμοθετήσει την παράταση της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης μέχρι και το 2016.

Η εισφορά επιβλήθηκε για πρώτη φορά στα εισοδήματα του 2010 και κυμαίνεται από 1% έως 4% στο σύνολο των εισοδημάτων, στο άθροισμα από μισθούς ή συντάξεις, ενοίκια, τόκους, μερίσματα.

Συγκεκριμένα, όσοι δηλώνουν εισόδημα από 12.001 έως και 20.000 καλούνται να πληρώσουν το 1% αυτού ως εισφορά αλληλεγγύης. Αντίστοιχα, όσοι δηλώνουν από 20.001 έως 50.000 θα πληρώνουν το 2% αυτών, όσοι δηλώνουν από 50.001 έως 100.000 θα πληρώνουν το 3% του εισοδήματός τους ως εισφορά αλληλεγγύης και όσοι δηλώνουν από 100.001 και πάνω το 4%.

Την ίδια ώρα αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να επεκταθεί και το 2014 το χαράτσι στα ακίνητα μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ εάν εκτιμηθεί ότι ο ενιαίος φόρος ακινήτων που θα αντικαταστήσει το «χαράτσι» δεν αποδίδει τα αναμενόμενα έσοδα των 2,7 δισ. ευρώ ετησίως. Για οριστικές αποφάσεις παραπέμπει στο φθινόπωρο, οπότε και η τρόικα θα αξιολογήσει το κυβερνητικό σχέδιο για τον ενιαίο φόρο στα ακίνητα.

Ο νέος φόρος θα επιβάλλεται ανά ακίνητο και όχι με βάση τη συνολική ακίνητη περιουσία ή τα δικαιώματα των φορολογούμενων σε ακίνητα. Ωστόσο, όπως σημειώνεται στο μνημόνιο, μπορεί να υπάρξει μία μεταβατική μορφή επιβολής του φόρου για το 2014, η οποία θα επιβληθεί στα δικαιώματα των φορολογούμενων σε ακίνητα, δηλαδή βάσει της ακίνητης περιουσίας κάθε φορολογούμενου και όχι ανά ακίνητο χωρίς να δίνονται περισσότερες διευκρινίσεις.

Ο νέος φόρος θα πρέπει να αποδίδει 2,7 δισ. ευρώ καθαρά έσοδα ή 2,9 δισ. ευρώ, αν μειωθεί ο φόρος μεταβίβασης, αλλά εάν υπάρξουν αποκλίσεις, θα τις καλύψει με άλλα μέτρα.

Επίσης προβλέπεται:

• Μέχρι τον Ιανουάριο του 2016 θα εξισωθούν οι αντικειμενικές αξίες ακινήτων με τις εμπορικές τιμές. Εως το τέλος του 2013 το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να προχωρήσει στη δημιουργία ενός πλάνου που θα περιλαμβάνει τις δράσεις που απαιτούνται: α) τον Ιανουάριο του 2015 θα διαμορφωθούν οι τιμές ζώνης προκειμένου να αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια τις συνθήκες της αγοράς ακινήτων, β) τον Ιανουάριο του 2016 θα εναρμονισθούν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων με τις τιμές της αγοράς.
• Ολοι οι φορολογούμενοι θα πρέπει έως το τέλος Σεπτεμβρίου να επικαιροποιήσουν την εικόνα της ακίνητης περιουσίας τους μέσω των δηλώσεων Ε9. Τα στοιχεία που θα δηλωθούν θα διασταυρωθούν με τα στοιχεία του Κτηματολογίου.
• Καθίστανται αορίστου χρόνου το τέλος επιτηδεύματος, ο φόρος πολυτελείας σε αυτοκίνητα και άλλες φορορυθμίσεις.

Φόρος στα ακίνητα
Στα 4,1 δισ. ανεβάζει τον πήχη το ΔΝΤ

Μεγαλύτερη επιβάρυνση από τον ενιαίο φόρο στα ακίνητα και φορολόγηση της συνολικής περιουσίας ανεξάρτητα από τα εμπράγματα δικαιώματα ζητά το ΔΝΤ.

Στην έκθεση αποκαλύπτεται ότι για να εισπραχθεί το ποσό των 2,9 δισ. ευρώ θα πρέπει ο νέος φόρος να επιβληθεί με υψηλότερους συντελεστές από ό,τι αρχικά είχε σχεδιαστεί προκειμένου να βεβαιωθούν φόροι ύψους 4,1 δισ. ευρώ σε 5,6 εκατ. ιδιοκτήτες. Αυτό σημαίνει ότι θα επιβληθούν υψηλότεροι φόροι στα ακίνητα το 2014 για να εισπραχθούν τουλάχιστον 2,9 δισ. ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε τη βεβαίωση φόρων ύψους 3,27 δισ. για να εισπραχθούν 2,7 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα το ΔΝΤ, το πλαίσιο για τον νέο φόρο προβλέπει τα εξής:

• Θα ακολουθηθεί παρόμοια μεθοδολογία με το ειδικό τέλος που πληρώνεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, χρησιμοποιώντας την τιμή ζώνης, το μέγεθος του κτιρίου, καθώς και ενός συντελεστή ηλικίας.
• Αύξηση του αριθμού των ζωνών και αύξηση των συντελεστών από 9 που εφαρμόζονται σήμερα σε 33.
• Εφαρμογή προοδευτικής κλίμακας για τον υπολογισμό του ενιαίου φόρου. Οσο αυξάνεται η τιμή ζώνης τόσο θα αυξάνεται και ο συντελεστής.
• Φοροελαφρύνσεις για τους ασθενέστερους.
• Επέκταση της φορολογικής βάσης σε εμπορικά, βιομηχανικά και γεωργικά ακίνητα που θα συμμετάσχουν στη φορολογική επιβάρυνση με 25-30%.

Από τον Σεπτέμβριο
Αυτόματες αναλήψεις για χρέη στο Δημόσιο

Από τον Σεπτέμβριο οι φορολογικές αρχές θα προχωρούν σε αυτόματες αναλήψεις ποσών από τους τραπεζικούς λογαριασμούς εκατομμυρίων οφειλετών του Δημοσίου. Αυτό σημαίνει ουσιαστικά ότι σε κάθε περίπτωση που μία οφειλή προς το Δημόσιο καθίσταται ληξιπρόθεσμη οι φοροελεγκτικές υπηρεσίες θα μπορούν να την εισπράξουν άμεσα, με χρέωση των τραπεζικών λογαριασμών του οφειλέτη, που θα γίνεται χωρίς καμιά προειδοποίηση.

Εάν τα κατασχεθέντα ποσά δεν επαρκούν για να καλύψουν την οφειλή, τότε τα υπόλοιπα των τραπεζικών λογαριασμών του οφειλέτη θα μηδενίζονται και το ακάλυπτο ποσό της οφειλής θα αναζητείται με την επιβολή άλλων μέτρων αναγκαστικής είσπραξης.

Μισθοί και συντάξεις
Οι άμεσες χρεώσεις των τραπεζικών λογαριασμών κάθε οφειλέτη του Δημοσίου θα επιβάλλονται χωρίς να εξετάζεται εάν τα ποσά που κατάσχονται είναι μισθοί ή συντάξεις που έχουν κατατεθεί στους λογαριασμούς του. Ετσι στην πράξη αίρεται το ακατάσχετο των μισθών και των συντάξεων μέχρι 1.000 ευρώ τον μήνα.

Αλλαγές θα γίνουν και στη φορολογική διοίκηση και τον Σεπτέμβριο θα συνεχιστεί η μείωση των ΔΟΥ, οι οποίες θα περιοριστούν σε 120 με την ολοκλήρωση της διαδικασίας πληρωμής των φόρων μέσω τραπεζών. Οι διευθυντές των εφοριών που δεν πιάνουν τους στόχους θα αντικαθίστανται και θα τεθεί σε εφαρμογή ο νόμος που προβλέπει μετακινήσεις στελεχών μετά την πάροδο τριετίας.

Για το κυνήγι της φοροδιαφυγής θα συσταθεί μέχρι τον Σεπτέμβριο η ομάδα ελεγκτών που θα εκπαιδεύσει το προσωπικό και να εξασφαλιστεί επαρκής αριθμός στελεχών στις εφορίες που ασχολούνται με τους μεγάλους φορολογούμενους. Το θεσμικό πλαίσιο για όσους «καταδίδουν» φορολογικές ή άλλες παραβάσεις θα αλλάξει το φθινόπωρο, ώστε να παρέχεται στους τελευταίους επαρκής προστασία. Παράλληλα θα εφαρμοσθούν εξπρές δημεύσεις περιουσιών και πλειστηριασμοί για περιπτώσεις μεγάλης φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και θα κλείσουν όλα τα παράθυρα στο «πόθεν έσχες» με την κατάργηση των εξαιρέσων για αγορές μετοχών και ομολόγων, σύσταση επιχειρήσεων κ.ά.

Στο ρεύμα
Αυξήσεις από... καραμπόλα

Προαναγγέλλονται αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα μέσω της εξάλειψης των επιδοτήσεων στα τιμολόγια της ΔΕΗ για αγρότες και οικιακούς πελάτες.

Στο κείμενο αναφέρεται η ανάγκη οι τιμές να αντανακλούν το κόστος προκειμένου να ενθαρρύνεται η είσοδος νέων επιχειρήσεων στην αγορά, να καλυφθεί το πρόβλημα ρευστότητας της ΔΕΗ και να μειωθεί το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για τη βιομηχανία, η οποία -κατά το σκεπτικό αυτό- «επιδοτεί» τα χαμηλότερα τιμολόγια που ισχύουν για τις άλλες κατηγορίες πελατών.

Επίσης προβλέπεται η επιβολή πλαφόν στην ισχύ μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που μπορεί να διαθέτει ή να λειτουργεί οποιοσδήποτε ηλεκτροπαραγωγός, συμπεριλαμβανομένης της ΔΕΗ, με στόχο, προφανώς, η πώληση του 30% των μονάδων της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, που περιλαμβάνεται στο σχέδιο αποκρατικοποίησης, να μην οδηγήσει στη δημιουργία μονοπωλιακών καταστάσεων με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.

Περιουσιολόγιο
Νέου τύπου δήλωση για κινητά και ακίνητα

Αλλάζει άρδην το φορολογικό καθεστώς για τα φυσικά πρόσωπα με την κατάρτιση του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου. Σε νέο έντυπο οι φορολογούμενοι θα δηλώνουν πιθανότατα από το 2014 τα πάσης φύσεως εισοδήματα (μισθούς, έσοδα από ακίνητα και χρηματοικονομικές και τραπεζικές επενδύσεις, μερίσματα, υπεραξίες από μετοχές κ.ά.), δαπάνες και κινητή και ακίνητη περιουσία (καταθέσεις, μετοχές, και με τον συμψηφισμό εσόδων δαπανών θα προκύπτει το καθαρό φορολογητέο εισόδημά τους, ενώ ανάλογα με το συνολικό εισοδηματικό και περιουσιακό προφίλ του καθενός που θα έχει η Εφορία στην οθόνη του ηλεκτρονικού υπολογιστή θα υπολογίζεται η φοροδοτική ικανότητα και ο τρόπος καθώς και το ύψος του φόρου.

Από Ουάσιγκτον σε Βρυξέλλες
Μήνυμα για «κούρεμα»

Σαφές μήνυμα προς την Ευρωπαϊκή Ενωση για νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους απευθύνει το ΔΝΤ στην έκθεσή του. Ζητά την εφαρμογή των δεσμεύσεων της ΕΕ για ελάφρυνση του χρέους κατά 4% του ΑΕΠ για να πέσει κάτω από το 110% του ΑΕΠ το 2022.

Καμία νέα ρύθμιση στα ληξιπρόθεσμα χρέη
Κόβονται και οι τελευταίες φοροαπαλλαγές

Με βάση το επικαιροποιημένο Μνημόνιο ψαλιδίζονται ή και εξαλείφονται ολοσχερώς οι εναπομείνασες φοροαπαλλαγές και οι εκπτώσεις φόρου για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις. Επίσης καταργούνται δεκάδες φόροι και τέλη υπέρ τρίτων (ειδικές εισφορές στις συναλλαγές για ασφαλιστικά ταμεία όπως το χαρτόσημο του ΟΓΑ, το τέλος υπέρ του ταμείου Νομικών κ.ά.).

Τέλος οι δανειστές αποκλείουν νέα ρύθμιση οφειλών βάζοντας έτσι τέλος στις φορολογικές αμνηστίες και τις παρατάσεις υποβολής και πληρωμής των φόρων.

Νέα λίστα με απολύσεις

Στα ψιλά γράμματα του τεχνικού παραρτήματος του μνημονίου για τους αριθμητικούς στόχους και τα διαρθρωτικά ορόσημα τίθεται ευθέως θέμα περισσότερων απολύσεων στο Δημόσιο πέραν των 15.000 που είχαν συμφωνηθεί μέχρι σήμερα.

Ο όρος προβλέπει τουλάχιστον 11.000 υποχρεωτικές εξόδους από τους 25.000 που θα ενταχθούν στην κινητικότητα και μάλιστα οι απολύσεις αυτές όπως αναφέρεται είναι ξεχωριστές από τον στόχο των 15.000 υποχρεωτικών και άμεσων αποχωρήσεων. Ωστόσο επισημαίνεται ότι ο αριθμός των υποχρεωτικών απομακρύνσεων από το Δημόσιο θα επανεξεταστούν και μπορεί να μειωθούν τον Απρίλιο του 2014 εφόσον ξεπεραστεί ο στόχος για 5.000 απολύσεις από άλλες πηγές.

Δεν προσμετρώνται 
Στο κείμενο αναφέρεται ότι δεν προσμετρώνται στη δεξαμενή των 25.000 διαθέσιμων όσοι απολυθούν από ΔΕΚΟ και από εταιρείες και οργανισμούς που περνούν στο ΤΑΙΠΕΔ για αποκρατικοποίηση ή που ανήκουν σε εταιρείες που εξυγιαίνονται προς ιδιωτικοποίηση. Για τους υποχρεωτικά αποχωρούντες ορίζεται ότι θα προέρχονται από όσους απασχολούνται από τη γενική κυβέρνηση με μόνιμη σύμβαση εργασίας ή με σύμβαση αορίστου χρόνου και δεν έχουν το δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης κατά τα επόμενα 3 χρόνια.

«Υποχρεωτική έξοδος σημαίνει ότι ο εργαζόμενος θα αποχωρήσει από τον δημόσιο τομέα, σε ακούσια βάση» αναφέρεται και επισημαίνεται ότι «δεν δικαιούνται αποζημίωση λόγω απόλυσης ή οποιαδήποτε άλλη μορφή αποζημίωσης (εφόσον δεν προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία).

Σε άλλο σημείο αναλυτικά και οι ανά τρίμηνο στόχοι για τις απολύσεις: τουλάχιστον 5.000 τον Σεπτέμβριο από τους 12.500 διαθέσιμους και 11.000 από τους 25.000 τον Δεκέμβριο σε διαθεσιμότητα.

Σε ό,τι αφορά τις συμπεφωνημένες περιπτώσεις των 15.000 απολύσεων, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, προβλέπονται τα εξής:

1. 4.000 υπάλληλοι του Δημοσίου θα απολυθούν φέτος.
2. Στο πρώτο τρίμηνο του 2014 θα ακολουθήσουν άλλοι 1.000.
3. 4.000 ακόμη θα δουν την πόρτα της εξόδου στο δεύτερο τρίμηνο.
4. Τον Ιούλιο προβλέπεται να φύγουν άλλοι 1.500.
5. Το Αύγουστο θα απολυθούν επιπλέον 1.500 υπάλληλοι.
6. Στο τρίτο τρίμηνο του 2014 προβλέπεται να φύγουν 2.000.
7. Οι τελευταίοι 1.000 για να συμπληρωθεί ο συνολικός αριθμός των 15.000 θα απολυθούν το τέταρτο τρίμηνο.

Στην έκθεση αξιολόγησης της Κομισιόν αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 από το 2010 έως το 2015 θα επιτευχθεί, αλλά δεν είναι πλέον αρκετός. Οπως σημειώνει, όμως, ο στόχος αυτός είχε καθοριστεί με βάση εκτίμηση για τον συνολικό αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων. Ωστόσο, η καταγραφή έδειξε ότι τελικά ο αριθμός τους είναι μεγαλύτερος. Και καταλήγει: ο κατάλληλος ρυθμός συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα δεν πρέπει να αξιολογείται σε σχέση με τον αρχικό στόχο, αλλά σε σχέση με την ανάγκη να διασφαλιστεί η βιώσιμη πορεία του μισθολογικού κόστους του δημόσιου τομέα και συνολικά η υψηλή ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών.

Με άλλα λόγια, με τις συνταξιοδοτήσεις και τις συμπεφωνημένες απολύσεις των 15.000 επιτυγχάνεται ο αρχικός στόχος της μείωσης των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 στην εξαετία 2010 - 2015, αλλά ο στόχος αυτός πρέπει να αναθεωρηθεί προς τα πάνω και να βρεθούν τρόποι να επιτευχθεί.

Υγεια
Οκτώβρη οι οροφές στις δαπάνες

Η τρόικα ζητά αλλαγές στις διαδικασίες, πλήρεις αναφορές και άμεσες διορθωτικές κινήσεις ώστε να μη συσσωρεύονται νέα χρέη στον ΕΟΠΥΥ ενώ μέχρι τον Οκτώβριο θα οριστούν οι οροφές δαπανών στον τομέα της υγείας με ορίζοντα τριετίας και σε περιπτώσεις υπερβάσεων δαπανών θα παγώνουν οι επιχορηγήσεις μέχρι να διορθωθεί η πορεία.

Για τον ΕΟΠΥΥ επισημαίνεται ότι θα πρέπει να εξασφαλίσει την περαιτέρω μείωση των γιατρών κατά 10% για το 2013 ενώ για τις δαπάνες στα φάρμακα αναφέρεται ότι το claw back (αυτόματη περικοπή πληρωμών όταν αυτές υπερβαίνουν τις προϋπολογισμένες δαπάνες) για το πρώτο εξάμηνο του έτους θα πρέπει να κατατεθεί ως τον Σεπτέμβριο. Μάλιστα ξεκαθαρίζεται ότι αν για οποιονδήποτε λόγο δεν λειτουργήσει το σύστημα, θα υπάρχουν οριζόντιες περικοπές.

Αίρεται σταδιακά το «πάγωμα» από 1/1/2014
Πλειστηριασμοί και για πρώτη κατοικία

Στα τέλη Σεπτεμβρίου θα υιοθετηθεί ένα νέο σύστημα προσδιορισμού των «αποδεκτών» οικογενειακών δαπανών και των εισοδημάτων, που θα αποτελέσει τη βάση για τη ρύθμιση των «κόκκινων» δανείων νοικοκυριών που αντικειμενικά δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στα χρέη τους, ενώ από την άλλη θα αρθεί σταδιακά από την 1-1-2014 το πάγωμα των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία. Τα κριτήρια μεταξύ των άλλων θα είναι το χρονικό διάστημα που ισχύει η αναστολή, η εισοδηματική, περιουσιακή και οικογενειακή κατάσταση του δανειολήπτη και η αντικειμενική αξία του ακινήτου.

Πιλοτικά σε δύο περιφέρειες από τον νέο χρόνο
360 ευρώ το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα

Θα αλλάξει το ισχύον καθεστώς των κοινωνικών παροχών, επιδομάτων και ενισχύσεων σε ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού με την καθιέρωση αυστηρών εισοδηματικών και περιουσιακών στοιχείων, που θα αποτελούν το κριτήριο για το είδος και το ύψος της εισοδηματικής ενίσχυσης, της ασφάλισης και της περίθαλψης.

Στο πλαίσιο αυτό θα τεθεί πιλοτικά σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου του 2014 το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, που θα ανέρχεται στα 360 ευρώ και θα χορηγείται σε κοινωνικά αποκλεισμένους πολίτες, όπως τα άτομα της τρίτης ηλικίας που δεν μπορούν να πάρουν σύνταξη και σε μακροχρόνια ανέργους. Η κυβέρνηση θα επιλέξει έως το τέλος του έτους τις δύο περιφέρειες που θα εφαρμοστεί το μέτρο από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά με κριτήρια το ύψος της ανεργίας και το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα των κατοίκων στις συγκεκριμένες περιφέρειες.

Επισημαίνεται ότι τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι πάνω από 400.000 οικογένειες δεν έχουν ούτε έναν εργαζόμενο. Παράλληλα θα ενεργοποιηθούν νέα προγράμματα απασχόλησης για την ανάσχεση της ανεργίας με επίκεντρο τους μακροχρόνια ανέργους που έχουν φθάσει στα 880.000 άτομα από τα οποία ένας μεγάλος αριθμός παραμένει εκτός αγοράς εργασίας τουλάχιστον 5 χρόνια.

Νέα όρια στις απολύσεις
Στο «τραπέζι» ο κατώτατος μισθός

Νέες παρεμβάσεις στα εργασιακά από τον Δεκέμβρη, με αιχμή την αναθεώρηση του καθεστώτος των ομαδικών απολύσεων, προαναγγέλλει η Κομισιόν, κάνει λόγο για αναθεώρηση του πλαισίου που διέπει τις εργασιακές σχέσεις στον ιδιωτικό τομέα εντός του δευτέρου εξαμήνου του 2013, με στόχο να ευθυγραμμιστεί η Ελλάδα με βέλτιστες πρακτικές σε άλλες χώρες της ΕΕ.

Η επανεξέταση θα αφορά το καθεστώς για τις ομαδικές απολύσεις με φόντο την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων. Ενα από τα σενάρια προβλέπει την αύξηση του επιτρεπόμενου μηνιαίου ποσοστού απολύσεων για τις μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις από το 5% στο 10% και την απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων από υπουργικές αποφάσεις και παρεμβάσεις.

Το μνημόνιο θέτει επίσης θέμα περαιτέρω ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων και αναθεώρησης της διαδικασίας με την οποία ρυθμίζεται ο κατώτατος μισθός μέχρι τον Μάρτιο του 2014, πράγμα που σηματοδοτεί μείωση των μισθών και κάτω του κατώτατου ορίου των 586 ευρώ.

Σύμφωνα με την Κομισιόν η κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίζει ισορροπία μεταξύ της προστασίας του εισοδήματος στο κατώτατο μισθολογικό σκαλί αλλά και της μείωσης της ανεργίας και θα πρέπει να επαναξιολογηθεί η δομή των κατώτατων ημερομισθίων.

«Ψαλίδι» σε εφάπαξ, επικουρικές 
Για το ασφαλιστικό προοιωνίζονται νέες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και το εφάπαξ από το 2014 καθώς και ενοποίηση των κανόνων για το είδος και το ύψος των παροχών από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Ειδικότερα για τις επικουρικές επισπεύδεται για τον Ιούνιο του 2014 η λειτουργία του μηχανισμού με τον ατομικό ανταποδοτικό φάκελο για τις εισφορές των εργαζομένων ο οποίος προγραμματιζόταν να αρχίσει να λειτουργεί το 2015.

Επίσης προβλέπεται η σύσταση ενιαίου φορέα είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών που θα στελεχωθεί με 600 άτομα μέχρι τον Δεκέμβριο και θα αναλάβει την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών 4,2 δισ. ευρώ ενώ μέχρι τον Σεπτέμβριο θα επανεξετασθεί η οικονομική κατάσταση του ΟΑΕΕ.

1,75% το 2015, πανω απο 2% το 2016
Τα δημοσιονομικά κενά ανοίγουν νέους λογαριασμούς

Δημοσιονομικό κενό της τάξης του 1,75% του ΑΕΠ το 2015 και πάνω από 2% το 2016 καταγράφει το μνημόνιο ενώ κάνει λόγο για αβεβαιότητες για τη διετία 2013-14, εκτιμήσεις που αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων και παραπέμπουν σε δύσκολες διαπραγματεύσεις με την τρόικα το φθινόπωρο.

Επίσης εντοπίζεται χρηματοδοτικό κενό ύψους 3,8 δισ. ευρώ από την άνοιξη του 2014, κάτι που δεν φαίνεται να ανησυχεί ιδιαίτερα τους δανειστές καθώς θεωρούν ότι μπορεί να καλυφθεί εύκολα.

«Οι δημοσιονομικές προοπτικές για το 2013-14 εξακολουθούν να υπόκεινται σε υψηλή αβεβαιότητα» αναφέρεται χαρακτηριστικά στο μνημόνιο και εκφράζονται φόβοι για υστερήσεις εσόδων, αλλά και πιέσεις κυρίως από τις δαπάνες υγείας που απειλούν τον κεντρικό στόχο για τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Ειδικότερα σχετικά με τους κινδύνους για τον προϋπολογισμό του 2013 στο μνημόνιο επισημαίνονται τα εξής:

• Εχουν μετατεθεί οι προθεσμίες για τις εισπράξεις φόρων εισοδήματος και ακινήτων.
• Επιπλέον κίνδυνοι προέρχονται από τον κοινωνικό προϋπολογισμό, λόγω της μείωσης των εισπράξεων των ασφαλιστικών ταμείων.
• Καταγράφονται υπερβάσεις δαπανών στον ΕΟΠΥΥ που θα αντιμετωπιστούν με μέτρα που έλαβε το υπ. Υγείας, αλλά εάν αποτύχουν η κυβέρνηση υποχρεούται να λάβει έκτακτα μέτρα.

Αμφιβολίες 
Επίσης η τρόικα διατυπώνει αμφιβολίες για την πολιτική βούληση της κυβέρνησης σχετικά με την αναδιάρθρωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και προειδοποιεί πως «η αποτυχία της κυβέρνησης να επιτύχει τους στόχους που έχουν τεθεί στα έσοδα, θα συνεπάγεται την ανάγκη να αναζητήσουν εναλλακτικά μέτρα για να κλείσει το κενό που θα δημιουργηθεί».

Στο μακροοικονομικό μέτωπο, η τρόικα προβλέπει ύφεση 4,2% του ΑΕΠ το 2013 και θετικό ρυθμό ανάπτυξης 0,6% του ΑΕΠ το 2014, 2,9% το 2015 και 3,7% το 2016. Το δημόσιο χρέος προβλέπεται να κορυφωθεί στο 175% του ΑΕΠ φέτος και στη συνέχεια θα αρχίσει να μειώνεται σταδιακά για να πέσει κάτω από το 120% το 2021.

Στο δημοσιονομικό πεδίο η κυβέρνηση παραμένει εντός των στόχων, έχοντας πετύχει μείωση του διαρθρωτικού ελλείμματος πάνω από 13% του ΑΕΠ, παρά τη βαθιά ύφεση τα φορολογικά έσοδα σε γενικές γραμμές παραμένουν εντός των στόχων (μετά και τη λήψη διορθωτικών μέτρων τον Μάιο), ωστόσο προβλήματα εντοπίζονται στις ασφαλιστικές εισφορές και στις δαπάνες στον τομέα της Υγείας. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Κομισιόν δεν εντοπίζει «απειλές» για την κάλυψη των δημοσιονομικών στόχων το 2013-2014.

Κώστας Αντωνάκος
antonakos@pegasus.gr

http://www.ethnos.gr/