Σε επισφάλεια το 55% των καταναλωτικών αλλά και το 25% των στεγαστικών δανείων

Προβληματισμός από την εκτίναξη των «κόκκινων» δανείων
και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Της Ευγενιας Τζωρτζη  http://news.kathimerini.gr

Τον σκληρό πυρήνα των αντοχών της κοινωνίας διαπερνά πλέον η οικονομική κρίση, εκτοξεύοντας τα συνολικά χρέη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, στα 130 δισ. ευρώ. Στα 54 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις εφορίες και των 14 δισ. ευρώ προς τα ασφαλιστικά ταμεία προστίθενται 60 δισ. ευρώ, που είναι τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις τράπεζες, τα οποία έχουν πάψει να εξυπηρετούνται για χρονικό διάστημα άνω των τριών μηνών.

Η έκρηξη των οφειλών από φυσικά και νομικά πρόσωπα υπονομεύει κάθε προσπάθεια για σταθεροποίηση της οικονομίας και αναστροφή της κατάστασης, στον βαθμό που το σύνολο των οφειλών υπερβαίνει τα δύο τρίτα σχεδόν του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύει σήμερα η «Κ», σε οριστική καθυστέρηση είναι πλέον ένα στα δύο καταναλωτικά δάνεια, αλλά και ένα στα τέσσερα στεγαστικά, καταρρίπτοντας το τελευταίο οχυρό των νοικοκυριών, που ήταν η κατοχή ακίνητης περιουσίας.

Η συρρίκνωση των εισοδημάτων πλήττει κυρίως την κατανάλωση, οδηγώντας σε οριστική καθυστέρηση 17 δισ. ευρώ από το σύνολο των 31 δισ. που είναι οι οφειλές από καταναλωτικά δάνεια, ενώ ένα στα τέσσερα νοικοκυριά απειλείται να χάσει το σπίτι του, λόγω της αδυναμίας να πληρώσει τη μηνιαία δόση του στεγαστικού δανείου, παρά τις αλλεπάλληλες ρυθμίσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα. Από το 2009 έως τώρα, πάνω από 800.000 οφειλέτες έχουν περάσει το κατώφλι των τραπεζών για να επαναδιαπραγματευθούν τις οφειλές τους προς τις τράπεζες και παρά τις αναχρηματοδοτήσεις και τις ρυθμίσεις, περίπου 50.000 νοικοκυριά έχουν οδηγηθεί σε πλήρη αδυναμία, καταφεύγοντας στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τον γνωστό νόμο Κατσέλη.

Τη ζοφερή εικόνα της κατάρρευσης των οικογενειακών προϋπολογισμών συμπληρώνει η κατάρρευση της μικρής επιχειρηματικότητας, καθώς σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, σχεδόν ένα στα δύο μικρά επιχειρηματικά δάνεια είναι σε καθυστέρηση, ενώ σε ό,τι αφορά τις μεσαίες επιχειρήσεις, ανεξόφλητο είναι πλέον ένα στα τρία δάνεια. Η παραπάνω εικόνα αμφισβητεί τα στοιχεία των τραπεζών, που περιορίζουν το ύψος των επισφαλειών στο 25% για το σύνολο του χαρτοφυλακίου των δανείων.

Αισιόδοξο μήνυμα δείχνει να αποτελεί η μείωση των επισφαλειών για τις μεγάλες επιχειρήσεις, που σε αντίθεση με την εξέλιξη των κόκκινων δανείων στις μικρομεσαίες, βαίνει μειούμενη. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία, οι επισφάλειες στα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια περιορίζονται από το 17,5% στο 13% και με δεδομένο ότι το χαρτοφυλάκιο των δανείων αυτής της κατηγορίας υπολογίζεται στα 65 - 70 δισ. ευρώ, το ύψος των επισφαλειών δείχνει να είναι το μικρότερο και να περιορίζεται στα 8 δισ. ευρώ.

Στο αντίποδα είναι η μικρή επιχειρηματικότητα, που απειλείται με κατάρρευση, καθώς ο αριθμός των μη εξυπηρετούμενων οφειλών για χαμηλού ύψους δάνεια υπερβαίνει πλέον αυτά που συνεχίζουν να αποπληρώνονται κανονικά, χωρίς δηλαδή τρίμηνη καθυστέρηση. Τα στοιχεία ανεβάζουν τα επιχειρηματικά δάνεια που παραμένουν ανεξόφλητα για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών στις 170.000, περιορίζοντας αυτά που συνεχίζουν να πληρώνονται κανονικά στις 150.000 περίπου.

Παρά το γεγονός ότι ο δανεισμός των μικρών επιχειρήσεων υπολογίζεται ότι δεν ξεπερνάει τα 20 δισ. ευρώ στο σύνολο των 113 δισ. ευρώ, που είναι οι οφειλές των επιχειρήσεων προς το τραπεζικό σύστημα, η σημασία του είναι καθοριστική για το σύνολο της οικονομίας, καθώς υπολογίζεται ότι στηρίζει περίπου 200.000 οικογενειακές επιχειρήσεις. Αντίστροφη είναι η εικόνα για τις μεγάλες επιχειρήσεις, ο αριθμός των οποίων δεν ξεπερνάει τις 20.000, παρ’ όλα αυτά αντλούν τη μερίδα του λέοντος από τον τραπεζικό δανεισμό με συνολικές οφειλές της τάξης 65 - 70 δισ. ευρώ, ενώ κάπου στη μέση βρίσκονται οι μεσαίες επιχειρήσεις, τα δάνεια των οποίων υπολογίζονται στα 30 δισ. ευρώ.

Η προσπάθεια σταθεροποίησης της αγοράς υπονομεύεται πλήρως από τις προβλέψεις για την ύφεση της οικονομίας, που αναμένεται να αγγίξει το 4% το 2013, παρά την προσπάθεια που επιχειρείται για ενεργοποίηση των προγραμμάτων υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Στον αγώνα στήριξης της μικρομεσαίας επιχείρησης, οι τράπεζες βρίσκονται σε παντελή σχεδόν αδυναμία, όσο οι επισφάλειες εκτινάσσονται με ρυθμούς πολλαπλάσιους του ρυθμού επιστροφής των καταθέσεων, μια τάση που δεν αρκεί για να αντισταθμίσει τις σωρευτικές απώλειες της τελευταίας τριετίας.